WP5: Een leergemeenschap en impact buiten JUSTNEXUS
In werkpakket 5 organiseren we vier verschillende leergemeenschappen om te leren door gezamenlijk te reflecteren op de lessen van de casussen en het Museum van de Toekomstig Verleden Tijd.
Aanleiding en onderzoeksvraag
Voor de JUSTNEXUS-leergemeenschap staat het idee centraal dat leren plaatsvindt terwijl er gezamenlijk wordt gereflecteerd op praktijken. Dit idee is vastgelegd in het begrip communities of practice: “groepen mensen die een zorg, een reeks problemen of een passie voor een onderwerp delen en die hun kennis en expertise op dit gebied verdiepen door op continue basis met elkaar te interacteren”(1). In JUSTNEXUS willen we niet alleen beoefenaars samenbrengen die al een discipline of praktijk delen, maar juist een leergemeenschap ontwikkelen op het kruispunt tussen mobiliteit, energie en huisvesting. Wetenschappelijk onderzoek in onderwijsstudies heeft gewezen op het potentieel van leren in dergelijke omgevingen, omdat het juist het overschrijden van grenzen is dat productief is voor leren: “de rol van het overschrijden van grenzen bij het realiseren en expliciet maken van verschillen tussen praktijken en zo iets nieuws leren over hun eigen en andermans praktijken” [wat mogelijk] “resulteert in een uitgebreide reeks perspectieven en dus een nieuwe constructie van identiteit die toekomstige praktijken informeert”. Daarmee wordt in de literatuur over grensoverschrijdingen gewezen op grenzen als iets productiefs, in plaats van een barrière die actoren moeten overwinnen.
Onderzoeksdoelen
Een centraal idee van JUSTNEXUS is dat leren plaatsvindt op lokaal niveau (binnen experiment of case), horizontaal niveau (bijv. interactie tussen experimenten of cases) en verticaal niveau (interactie tussen experiment of case en andere institutionele niveaus, zoals de nationale overheid). Voortbouwend op de inzichten over leernetwerken en grensoverschrijding leren, zal JUSTNEXUS twee soorten interactieve leergemeenschappen organiseren: een lokaal-horizontale leergemeenschap en een horizontaal-verticale leergemeenschap.
De drie lokale-horizontale leergemeenschappen leren op het niveau van elk van de drie casestudies, ondersteund door een horizontaal netwerk op basis van landelijk gebied (Friesland), bestaande buurt (Amersfoort) en nieuwe stedelijke buurt (Helmond). De betrokken stakeholders hierbij zijn de onderzoekers, degenen die direct betrokken zijn bij de case (‘lokaal’) en gerelateerde stakeholders die voor vergelijkbare uitdagingen staan (‘horizontaal’). Halfjaarlijks delen onderzoekers uit de verschillende werkpakketten en casedeelnemers inzichten en best practices met betrekking tot reimaging, recoding en reconfiguring. Jaarlijks zullen ook ‘horizontale’ externe stakeholders die voor vergelijkbare uitdagingen staan, deelnemen. Tijdens deze bijeenkomsten worden de bevindingen van JUSTNEXUS gedeeld en systematisch vergeleken met die externe stakeholders, ter ondersteuning van de ontwikkeling van meer algemene principes en lessen die ook buiten de casussen kunnen worden gebruikt.
De horizontaal-verticale leergemeenschap zal zich richten op overkoepelende kwesties met betrekking tot de nexus, waaronder macro-ontwikkelingen (in technologie, politiek, enz.), juridische barrières die voortkomen uit de lokaal-horizontale leergemeenschappen en het opschalen van best practices die voortvloeien uit de cases. In deze gemeenschap zullen jaarlijkse bijeenkomsten de thema’s reimagining (jaar 1), recoding (jaar 2), reconfiguring (jaar 3) en algehele integratie van rechtvaardigheid in de nexus (jaar 4) behandelen. De laatste bijeenkomst zal zich richten op het bereiken van een rechtvaardige nexus en zal worden opgevoerd als een groter evenement met een beoogd groter publiek van beleidsmakers, burgers en nexusprofessionals. Het omvat een laatste tentoonstelling van het Museum van de Toekomstig Verleden Tijd om op een toegankelijke manier verbeeldingen te delen met het grote publiek.
(1) Wenger, E., McDermott, R., & Snyder, W. M. (2000). A guide to managing knowledge: Cultivating communities of practice. Harvard Business School.