We onderzoeken hoe technologie kan bijdragen aan een eerlijke en duurzame mobiliteit-energie-huisvesting-nexus. WP4 richt zich op de rol van nieuwe technologieën bij het ondersteunen van een rechtvaardige nexus-ontwikkeling.

Aanleiding en onderzoeksvraag

Technologische vooruitgang, met name op het gebied van data-analyse en AI, biedt nieuwe mogelijkheden om mobiliteits-, energie- en huisvestingssystemen te integreren. Zo kan AI bijvoorbeeld:

🔹 Slimme beslissingen nemen over wanneer gedeelde auto’s als energieopslag moeten dienen
🔹 Dynamische prijsmechanismen ontwikkelen om gebruikersgedrag te beïnvloeden
🔹 Beperkingen beheren, zoals de toewijzing van hernieuwbare energie bij fluctuerende vraag

Hoewel deze technologieën kansen bieden, roepen ze ook belangrijke rechtvaardigheidsvragen op:

➡️ Procedurele rechtvaardigheid: Hoe maken AI-algoritmen beslissingen, en hoe transparant is dit proces? Veel AI-modellen, zoals reinforcement learning (RL)-algoritmen, functioneren als een ‘black box’, waardoor de achterliggende besluitvorming onduidelijk blijft.

➡️ Distributieve rechtvaardigheid: Hoe worden voordelen en lasten verdeeld? Bijvoorbeeld, als gedeelde voertuigen voor energieopslag worden ingezet op basis van hun eerdere mobiliteitsinkomsten, kunnen buurten met lage inkomens onevenredig vaker worden geconfronteerd met verminderde mobiliteitsdiensten.

➡️ Erkenningsrechtvaardigheid: Welke groepen hebben zeggenschap over de inzet van technologie? Worden lokale gemeenschappen en kwetsbare groepen voldoende meegenomen in ontwerp en implementatie?

Onderzoeksdoelen

WP4 draagt bij aan de onderzoeks- en impactdoelstellingen van JUSTNEXUS door de ontwikkeling van rechtvaardige AI-gebaseerde nexus-algoritmen. Dit omvat:

✅ Inventarisatie van opkomende technologieën en databronnen
We brengen in kaart welke technologieën beschikbaar zijn en hoe ze kunnen worden geïntegreerd via AI. De casestudies helpen bij het verzamelen en analyseren van relevante mobiliteits-, energie- en huisvestingsdata.

✅ Transparanter maken van besluitvorming in nexus-algoritmen
Veel AI-modellen zijn momenteel ‘black-boxed’. WP4 werkt samen met WP2 om de beslissingspatronen van nexus-algoritmen inzichtelijk te maken en de impact ervan op rechtvaardigheid te beoordelen.

✅ Ontwikkeling van eerlijkere AI-modellen
Door feedback van maatschappelijke belanghebbenden in de leergemeenschappen (WP5) te verwerken, ontwikkelen we AI-algoritmen die beter rekening houden met rechtvaardigheidsprincipes.

✅ Beleidsondersteuning en toekomstverbeeldingen
De opgedane inzichten helpen niet alleen bij het ontwerpen van rechtvaardigere technologieën, maar voeden ook toekomstscenario’s (WP1) en beleidsaanbevelingen (WP4).

Met deze aanpak draagt WP4 bij aan een toekomst waarin technologie niet alleen efficiënt en innovatief is, maar ook bijdraagt aan een sociaal rechtvaardige nexus-ontwikkeling.