We onderzoeken en vergelijken publiek, privaat en coöperatief eigendom en de impact hiervan op een rechtvaardige transitie binnen de mobiliteit-energie-huisvestingsnexus.

Aanleiding en onderzoeksvraag

Er bestaat al veel kennis over bestuur en eigendom binnen de afzonderlijke domeinen van mobiliteit, energie en wonen. Binnen de mobiliteitssector ontstaan bijvoorbeeld nieuwe eigendomsvormen: technologie maakt het mogelijk mobiliteit als een gedeeld ‘gemeengoed’ te benaderen. Tegelijkertijd zien we andere ontwikkelingen, zoals de opkomst van privélease, innovaties in het openbaar vervoer (bijvoorbeeld deelfietsen), en de groei van multinationale platformen zoals Uber, die de eigendomsstructuren opnieuw vormgeven.

Vergelijkbare veranderingen spelen in de woning- en energiesector. Burgers richten energiecoöperaties op, internationale vermogensbeheerders worden steeds actiever, en een wereldwijde remunicipalisatie-beweging pleit voor een hernieuwde rol van publieke eigendom.

Ondanks deze ontwikkelingen is nog weinig bekend over hoe bestuurs- en eigendomsstructuren binnen de mobiliteit-energie-wonen nexus functioneren. Toch ontstaan er steeds meer initiatieven die sectoren overstijgen: energie-mobiliteitscoöperaties combineren gedeelde diensten, en sommige woningcorporaties bieden mobiliteitsoplossingen aan hun huurders.

Deze ontwikkelingen roepen belangrijke vragen op over rechtvaardigheid:
🔹 Hoe en in welke mate moeten kosten en baten verdeeld worden tussen belanghebbenden?
🔹 Welke bestuurs- en eigendomsmodellen dragen bij aan een rechtvaardige transitie?
🔹 Hoe kunnen nexus-initiatieven rechtvaardigheidsprincipes in praktijk brengen?

WP2 richt zich op deze vragen door eigendoms- en bestuursmodellen binnen de nexus te onderzoeken en de impact ervan op rechtvaardigheidsuitkomsten te analyseren.

Onderzoeksdoelen

WP2 draagt bij aan de onderzoeks- en impactdoelen van JUSTNEXUS door rechtvaardigheidsprincipes—distributief, procedureel en erkenning—om te zetten in concrete richtlijnen voor de mobiliteit-energie-huisvestingsnexus. Deze richtlijnen worden ook in andere werkpakketten gebruikt en verder verfijnd.

Daarnaast levert WP2:

✅ Een inventarisatie van nexus-cases in West-Europa
In samenwerking met Studio Bereikbaar brengen we bestaande bestuurs- en eigendomsstructuren in kaart en identificeren we relevante belanghebbenden, die betrokken worden bij het internationale leerproces van het project (WP5).

✅ Beleidsaanbevelingen voor hybride eigendomsmodellen
We ontwikkelen een concreet pakket aanbevelingen over bestuurs- en eigendomsstructuren voor toekomstige mobiliteit-energie-wonenconcepten. Deze aanbevelingen worden samen met maatschappelijke belanghebbenden geformuleerd binnen de bredere horizontale-verticale leergemeenschap (WP5).

Door deze inzichten te bundelen, draagt WP2 bij aan een toekomst waarin eigendomsmodellen niet alleen efficiënt en innovatief zijn, maar ook bijdragen aan sociale en ecologische rechtvaardigheid.