In werkpakket 2 onderzoeken we de bestuurs- en eigendomsstructuren van de mobiliteit-energie-huisvesting nexus, en ook de rechtvaardigheidsuitkomsten daarvan.

 

Aanleiding en onderzoeksvraag

Er is al veel kennis beschikbaar over bestuur en eigendom binnen de afzonderlijke domeinen van mobiliteit, energie en wonen. In de mobiliteitssector ontstaan nieuwe vormen van eigendom. Door technologie kan mobiliteit bijvoorbeeld worden benaderd als een gezamenlijk ‘gemeengoed’. Tegelijkertijd duiden de opkomst van privélease, innovaties in het openbaar vervoer zoals deelfietsen, en de introductie van grootschalige multinationale platforms zoals Uber op verdere veranderingen in eigendomsstructuren. Vergelijkbare ontwikkelingen zien we in de woningsector en bij hernieuwbare energie, waar burgers coöperaties hebben opgericht, internationale vermogensbeheerders steeds actiever worden, en een internationale “remunicipalisatie” beweging pleit voor meer publiek eigendom.

De eigendoms- en bestuursstructuren voor de mobiliteit-energie-wonen nexus zijn nog grotendeels onbekend, hoewel er steeds meer initiatieven ontstaan die sectoren overstijgen. Zo bieden gezamenlijke energie-mobiliteitscoöperaties een combinatie van ‘gedeelde’ diensten aan, en bieden woningcorporaties soms mobiliteit aan hun huurders. Deze ontwikkelingen roepen vragen op over rechtvaardigheid: hoe en in hoeverre kunnen en moeten kosten en baten verdeeld worden over de belanghebbenden binnen het verband? De vraag is dus hoe eigendom en bestuur binnen het verband georganiseerd kunnen worden, rekening houdend met mogelijke rechtvaardigheidsuitkomsten.

 

Onderzoeksdoelen

WP2 draagt bij aan de onderzoeks- en impactdoelen van JUSTNEXUS door de set van rechtvaardigheidsprincipes (distributioneel, procedureel, erkenning) om te zetten in meer concrete richtlijnen voor het mobiliteit-energie-wonen verband. Deze richtlijnen worden ook gebruikt en verder verfijnd in de andere werkpakketten. WP2 levert daarnaast een inventarisatie van nexus-cases in West-Europa, die samen met consortiumpartner Studio Bereikbaar wordt ontwikkeld. Dit biedt een completer overzicht van bestuurs- en eigendomsstructuren en introduceert nieuwe belanghebbenden voor het internationale leerproces in het project (zie WP5). Ten slotte ontwikkelt WP2 een concreet pakket aanbevelingen over eigendoms- en bestuursstructuren voor toekomstige hybride mobiliteit-energie-wonen concepten, die samen met relevante maatschappelijke belanghebbenden worden ontwikkeld binnen de overkoepelende horizontale-verticale leergemeenschap (WP5).